Etyka publikacji

Redakcja czasopism i wydawnictw Muzeum Górnośląskiego przyjęła i podtrzymuje standardy etyki publikacji, które są zgodne z wytycznymi COPE (COPE – Komisja ds. Etyki Publikacji). W przypadku wykrycia niewłaściwego zachowania ze strony autora, takiego jak plagiat, fałszowanie danych lub podwójna publikacja, zespół redakcyjny zażąda wyjaśnień, a następnie podejmie odpowiednie kroki, zgodne z zasadami COPE. Może się to wiązać z powiadomieniem władz w instytucji autora, wycofaniem danego artykułu czy wykluczeniem autora z dalszej współpracy.

  1. Obowiązki Rady Redakcyjnej
    Zadaniem Redakcji jest wydawanie publikacji o najwyższych standardach. Każdy przypadek niewłaściwego postępowania naukowego będzie udokumentowany, a informacje na jego temat przekazane zostaną odpowiednim podmiotom. Redakcja będzie traktować autorów jednakowo, niezależnie od ich stopnia naukowego, wieku, płci, przynależności i wszelkich innych cech, w tym rasy, narodowości lub obywatelstwa, pochodzenia etnicznego, światopoglądu lub niepełnosprawności. Decydujące są jakość i istotne cechy tekstu i jego związek z przedmiotem wydawnictwa. Decyzja w sprawie publikacji tekstu jest wynikiem procesu przeglądu przeprowadzonego zgodnie z ustalonymi standardami (patrz poniżej).
  2. Obowiązki autorów
    W celu zapewnienia najwyższego poziomu merytorycznego pisma i zgodnie z zasadami etycznymi, wymagane jest ujawnienie wkładu wszystkich autorów i instytucji, które wsparły go w tworzeniu tekstu. W szczególności niedopuszczalne jest pominięcie autorstwa osób, które przyczyniły się do powstania tekstu i przypisanie go osobom, które nie wniosły żadnego wkładu. Każdy autor, wraz z artykułem złożonym do publikacji, zobowiązany jest złożyć oświadczenie, w którym potwierdza, że:
    • tekst jest oryginalny i nie narusza praw autorskich stron trzecich; że nie został wcześniej opublikowany, a wcześniejsza publikacja w innym wydawnictwie nie miała miejsca;
    • podane powinny być wszystkie i tylko te osoby, które są autorami przekazywanego tekstu;

Autorstwo.
Zakres autorski powinien być oparty na: znacznym wkładzie w powstanie tekstu lub analizie i interpretacji danych; redagowaniu tekstu lub krytycznej rewizji ważnych treści intelektualnych; i ostatecznie zatwierdzony do opublikowania.
Współautorstwo
W przypadku więcej niż jednego autora, który wnosi wkład w badania, w tekście należy wyszczególnić indywidualne wkłady (istotne, nie procentowe) każdego autora (np. „Wkład poszczególnych autorów: DF odpowiada za pomysły w badaniu, BK zebrał przykłady: obaj autorzy brali udział w redagowaniu tekstu” lub: „Dokonano następujących deklaracji dotyczących wkładu poszczególnych autorów w badania: koncepcja opracowania: pierwszy autor, analizy danych: drugi autor, napisanie manuskryptu: pierwszy i drugi autor”). Taka informacja powinna zostać opublikowana w artykule.
Zmiany w autorstwie
Zgodnie z wytycznymi COPE wszelkie zmiany w autorstwie wymagają pisemnej zgody każdego autora wysłanej indywidualnie poprzez bezpośrednią wiadomość e-mail do redaktora naczelnego. Każdy z nich musi wydać oświadczenie o akceptacji proponowanych zmian w autorstwie nadesłanych rękopisów lub opublikowanych artykułów. Autor, który bierze odpowiedzialność za podanie wyraźnej przyczyny zmiany, powinien koordynować współpracę między autorami, a redaktorem naczelnym. Jeżeli autorzy nie osiągną satysfakcjonującego porozumienia, muszą skontaktować się z instytucją macierzystą w celu podjęcia ostatecznej decyzji; redaktorzy nie biorą odpowiedzialności za rozwiązanie takich nieporozumień. Jeśli zmiana w autorstwie dotyczy już wcześniej opublikowanego artykułu, zostanie on opublikowany w wersji skorygowanej.

    • należy przedstawić wszystkie źródła finansowania, które doprowadziły do powstania tekstu;
    • wykluczony jest konflikt interesów między autorem lub autorami; konflikt interesów jest określany jako bezpośredni, osobisty związek między recenzentem a autorem, relacje zależności zawodowych lub bezpośrednia współpraca naukowa w ciągu ostatnich dwóch lat poprzedzających rok przedłożenia artykułu do publikacji; w przypadku zaistnienia takiego konfliktu autor ujawnia imiona i nazwiska takich osób.

Konflikt interesów
Konflikt interesów występuje, gdy autor (lub instytucja autora), recenzent lub redaktor ma relacje finansowe lub osobiste, które w niewłaściwy wpływają na jego działania. Takie relacje są również znane jako podwójne zobowiązania, konkurujące interesy lub konkurencyjne lojalności. Konkurencyjne interesy mogą istnieć niezależnie od tego, czy dana osoba jest tego świadoma. Stosunki finansowe, takie jak zatrudnienie, konsultacje, honoraria, płatne ekspertyzy są najłatwiej rozpoznawalnymi konfliktami interesów i najbardziej narażają na szwank wiarygodność czasopisma, autorów i samej nauki. Konflikty mogą też wystąpić z innych powodów, takich jak relacje osobiste, konkurencja akademicka oraz pasja polityczna i intelektualna. W przypadku konfliktu interesów autor i recenzent zobowiązani są poinformować Redakcję o zaistniałej sytuacji. Osoby, które uczestniczyły w niektórych ważnych aspektach projektu badawczego, ale ich wkład nie jest wystarczająco znaczący, aby uznać je za współautorów, powinny być wymienione w podziękowaniach. Jeśli w tekście zostanie wykryty podstawowy błąd, autor powinien współpracować z redaktorami, aby poprawić błąd lub wycofać tekst.

3. Obowiązki recenzentów
Recenzenci powinni być obiektywni i oceniać jedynie wartość merytoryczną tekstu. W przypadku wykrycia konfliktu interesów dotyczącego autorstwa recenzenci są zobowiązani do natychmiastowego poinformowania o tym Redakcji. Recenzenci przesyłają swoje recenzje na czas; jeżeli tekst wykracza poza ich wiedzę, recenzenci niezwłocznie informują Redakcję o takim fakcie. Recenzenci informują Redakcję o wszelkich podejrzeniach o plagiat. Recenzenci zobowiązani są traktować teksty jako poufne i nie wykorzystywać tekstów w swoich własnych badaniach, dopóki nie zostanie podjęta ostateczna decyzja w sprawie ich publikacji.

Procedura recenzji:
Wszystkie artykuły powinny być recenzowane przez specjalistów z dziedziny nauk. Recenzenci powinni pochodzić spoza jednostki, z której pochodzi autor artykułu, a ich działania nie mogą prowadzić do konfliktu interesów. Artykuł zostanie opublikowany, jeśli otrzyma dwie pozytywne recenzje. Jeśli jedna z recenzji jest pozytywna, a druga nie, uruchamiana zostanie trzecia recenzja. Jeśli tekst otrzyma dwie negatywne recenzje, zostanie odrzucony. Jeśli zmieniona wersja odrzuconego artykułu zostanie ponownie wysłana do redakcji, proces recenzji rozpoczyna się od początku